دنیای موسیقی

دنیای موسیقی با شما در زمینه های مختلف موسیقی اعم از آشنایی با سازها، اخبار موسیقی ایران و جهان، آموزش موسیقی و ... همراه خواهد بود.

دنیای موسیقی با شما در زمینه های مختلف موسیقی اعم از آشنایی با سازها، اخبار موسیقی ایران و جهان، آموزش موسیقی و ... همراه خواهد بود.

طبقه بندی موضوعی

نکات خرید سه تار

شنبه, ۳۰ دی ۱۳۹۶، ۰۱:۴۳ ب.ظ

نکات خرید سه تار


خصوصیات سه تار
۱. به نسبت دیگر سازها، دارای حجم صوتی کم، ولی در عین حال لطیف، نافذ، ظریف و دلنشین است.
۲. اندازه کوچک این ساز ، وزن کم و ارتباطی که ساز در حال نواختن با بدن نوازنده پیدا می کند، در برقراری ارتباط معنوی بین ساز و نوازنده بسیار موثر است.
۳. شاید حجم کم صدای این ساز دلیلی بر کمتر دیده شدن آن در کنسرت های موسیقی باشد اما به همان دلیل ذکر شده موقعیت خاص خود را در خلوت نوازنده و شنونده تحکیم می بخشد.
۴. در هنگام نوازندگی عوامل زیادی باعث بروز مشکل در حین اجرای برنامه می شوند. مانند هم کوکی سیم ها، نداشتن پوست (برخلاف) تار و…  و به علت محدودیت تعداد سیم و عدم وجود عوامل تغییر دهنده صدا، نوای این ساز خالص و نافذ بوده و کم تر دچار تغییر کوک در حین نواختن می شود.


نکات خرید سه تار


مضراب سه تار

سه تار یکی از سازهایی است که با ناخن نواخته می شود. صدایی که از نواختن با انگشت دست از ساز ایجاد می شود بسیار ظریف و متحیرکننده است. البته کسانی که ناخن شکننده و یا امکان بلند کردن ناخن سبابه را ندارند، می توانند از مضراب هایی که به این منظور ساخته شده استفاده نمایند که معمولا از جنس فلزی یا شاخ است.


نکات خرید سه تار


اجزاء سه تار

برای ساخت سه تار از چوب گردو و توت استفاده می شود. معمولا چوب توت برای بدنه و صفحه ساز و چوب گردو برای دسته ساز استفاده می شود. برای ساخت گوشی های ساز نیز چوب گردو بهترین انتخاب است. دلیل استفاده از این چوب ها نیز کیفیت و مقاومت آن ها در شرایط مختلف آب و هوایی و پاسخ گویی رزونانسی آنهاست. جنس سیم ها از فولاد و برنز است. سه تار از دو قسمت عمده تشکیل شده است. کاسه و دسته. در قسمت کاسه، خرک، سیم گیر قرار می گیرد. خرک روی صفحه ساز نصب شده و سیم گیر در انتهای کاسه متصل می شود. در قسمت دسته، سرپنجه، گوشی ها، پرده ها و شیطانک قرار دارد که سر پنجه در بالای ساز محل قرار گرفتن گوشی ها یا ابزارهای تنظیم کوک است و پرده ها بر روی دسته ساز نصب شده اند و محل قرار گیری سیم روی دسته توسط قطعه کوچکی که شیطانک نام دارد روی دسته ساز دیده می شوند. سه تار در مقایسه با تار فاقد جعبه گوشی است و گوشی ها روی سرپنجه سوار شده اند و داخل آن نیستند. سه تار چهار سیم دارد (که البته باید گفت قرار دادن سیم چهارم روی این ساز توسط مشتاق علی شاه کرمانی انجام شده است ولی اسم قبلی روی این ساز مانده) سیم اول از جنس فولاد ، سیم دوم از جنس برنز، سیم سوم سیم مشتاق یا زنگ از جنس فولاد و سیم چهارم بم از جنس برنز می باشد.


نکات خرید سه تار


کاسه سه تار از نظر ساختاری مانند سازهای مشابه مانند دوتار و تنبور است ولی کوچک تر. روی کاسه سه تار صفحه ای چوبی به صورت تخته ای نازک از چوب توت قرار می دهند که آن را صفحه سه تار می نامند. روی این صفحه سوراخ هایی برای خارج شدن صدا تعبیه شده است. (مهم ترین عامل خوش صدایی در سه تار صفحه آن است)

 بر روی دسته ساز به منظور مشخص کردن محل دقیق نت ها پرده هایی از جنس مواد پلیمری یا روده بسته می شود. این پرده ها قابلیت جابجایی دارند.
برای انتقال صدای سیم ها به صفحه از خرک استفاده می کنند. خرک قطعه ایست متحرک که روی صفحه قرار داده می شود که از چوب ساخته می شود.چوب فوفل و شمشاد برای ساخت خرک مناسبند.


نکات خرید سه تار


سیم ها با عبور از شیارهای کم عمق روی خرک از طول دسته عبور کرده و توسط شیطانک به گوشی ها می رسند. سیم گیر در بخش پایانی کاسه قرار دارد و برای نگهداری سیم ها استفاده می شود.
شیطانک قطعه ایست در بالای دسته ساز که از استخوان ساخته می شود و سیم ها از روی آن عبور می کنند. معمولا جنس آن از استخوان و یا پلاستیک است. سیم ها از یک طرف به سیم گیر در انتهای کاسه و از طرف دیگر به گوشی های کوک شونده در انتهای دسته ساز بسته می شوند. کاربرد شیطانک در هدایت و تقسیم بندی سیم ها در قسمت بالای دسته می باشد.


نکات خرید سه تار


سیم گیر قطعه ایست که در انتهای کاسه نصب می شود و وظیفه نگه داری سیم ها را بر عهده دارد. جنس سیم گیر معمولا از شاخ قوچ ، چوب شمشاد جنگلی یا فوفل است.


نحوه نواختن سه تار

در نوازندگی سه تار به شیوه قدما نیز مضراب به گونه ای نواخته می شد که همواره هنگامی که سیمی به ارتعاش در می آید سیم بالای آن به عنوان واخوان به ارتعاش در می آید. تقریبا در تمامی سازهای زهی مضرابی همانند انواع تنبور و دوتار درموسیقی نواحی معاصر ایران در مناطق مختلف خراسان (شمال، شرق) گلستان (ترکمن)، مازندران، کرمانشاه و آذربایجان (شرقی و غربی) روش نواختن به این صورت است که همواره یکی از سیم ها وظیفه اجرای ملودی و دیگری نقش واخوان یا همراه را به عهده دارد.
چطور یک سه تار مناسب پیدا کنیم؟
در اینجا قصد داریم در مورد دو خصوصیت این ساز صحبت کنیم:
•    خصوصیات ظاهری
•    خصوصیات صوتی
 
خصوصیات ظاهری
منظور از این خصوصیات شکل و ظاهر فیزیکی ساز بوده و عبارت است از:
۱- تناسب ظاهری: بدین معنا که ظاهر و شکل ساز از تناسبات مربوطه تجاوز نکرده باشد یعنی میان شکل و اندازه اجزای اصلی سه تار یعنی کاسه و دسته تناسب دقیق فیزیکی وجود داشته باشد.
۲- تناسب وزنی: میان کاسه و دسته از نظر وزنی تناسب برقرار باشد. به صورتی که در موقع نوازندگی تعادل ساز به طور کامل برقرار باشد. یعنی طراحی ساز به گونه ای باشد که در زمان نواختن نیازی به صرف نیروی اضافی برای نگه داشتن آن نباشد.
۳- هماهنگی فیزیکی با جسم نوازنده: ساز باید به نحوی طراحی شده باشد که از لحاظ اندازه و سایر خصوصیات ظاهری با بدن نوازنده هماهنگ بوده و در واقع ارگونومی آن حفظ گردد.

خصوصیات صوتی
این خصوصیات مربوط به شخصیت و نوع صدای ساز هستند. این عوامل بصورت کلی عبارتند از:
۱. سلامت صدای ساز از نظر شنیده نشدن اصوات اضافی و مزاحم.
۲. تناسب حجم صدا: به صورتی که به حدی کم باشد که مجبور به استفاده از دستگاه های تقویت صدا بوده و نه آن قدر زیاد که شنیدن آن برای شنونده آزار دهنده باشد.
۳. نرمی (خشک نبودن) و عدم خشوت صوت که شامل صداهای اضافی یا زنگ سیم های دیگر موقع نوازندگی می شود.
۴. شیرینی صوت: لفظ شیرینی صدا صرفا یک تعبیر برای صداست که به معنای حالت خوشایند صداست. رسیدن به این ویژگی به علت منظم بودن هارمونیک ها بوجود می آید. شیرینی یا عدم شیرینی صدای ساز ممکن است تحت تاثیر عوامل مختلف باشد
انتخاب ساز مناسب:
بزرگ ترین مساله برای یک نوازنده انتخاب ساز خوب است. خصوصا که این امر ارتباط مستقیمی با توانایی مالی نوازنده دارد. ساز ها از نظر کیفیت به چند دسته تقسیم می شوند:
•    سازهای مشقی که برای تمرین نوازندگان تازه کار ساخته شده اند.
•    سازهای معمولی که برای نوازندگی عادی و تمرین های ابتدایی به کار می روند.
•    سازهای حرفه ای و با کیفیت که به دلیل استفاده از چوب با کیفیت و کیفیت بالای ساخت آن ها و دقت در تولید، مناسب نوازندگان حرفه ای و ضبط های استودیویی یا کنسرت هستند.
این قیمت گذاری یه قانون کلی بین سازندگان ساز است و خریداران بر اساس توانایی و هزینه پرداختی می توانند ساز مناسب خود را تهیه کنند. پس ابتدا باید مشخص کنید که قصد خرید ساز به چه هدفی را دارید.
شاید نیاز باشد که مواردی که در هنگام خرید سه تار باید به آن توجه کنیم را مرور کنیم:
•    دسته ساز مورد نظر سنگین و ضخیم نباشد. دلیل توجه به این مورد، جنس چوب و تازگی آن است. در صورتی که چوب مورد استفاده برای ساخت دسته ساز سالخوردگی و خشکی کافی را نداشته باشد ممکن است پس از مدتی بر اثر فشار سیم ها خم شده یا در اصطلاح نوازندگان تاب بردارد.
•    نکته بعد هماهنگی اندازه دست و انگشتان نوازنده با دسته ساز است. تهیه ساز با دسته بسیار باریک برای اشخاصی که انگشت های بلند یا تپل دارند مناسب نیست.
•    دقت کنید دسته ساز تاب نداشته باشد. روش شناخت آن هن به این صورت است که نباید فاصله عرضی سیم اول و آخر در هیچ نقطه ایی با دسته تغییر کند.
•    صفحه سه تار مهمترین بخش برای صدادهی این ساز است. بافت چوب صفحه و کاسه باید مشخص باشد و بین اتصالات آن روزنه ای ایجاد نشده باشد.
•    کیفیت صدای سه تار را می توان با تنظیم خرک و شیطانک، تا اندازه زیادی تغییر داد.
•    رنگ پوشش روی ساز نباید خیلی ضخیم باشد و برای جلای ساز باید از لاک و الکل استفاده شده باشد. استفاده از پوشش های ضخیم باعث خفگی صدای ساز می شود.
 
توصیه های آخر
سه تار یکی از ارزانترین سازهایی است که با قیمت های متفاوت و مناسب امکان خرید آن وجود دارد. با نزدیک به ۱۵۰ تا ۳۰۰ هزار تومان می توانید یک سه تار مشقی خوب داشته باشید. و سه تار های معمولی قیمت هایی بیشتر دارند. سه تار های حرفه ای قیمتی نزدیک به ۱ میلیون تومان یا بیشتر دارند.
در نهایت موارد توضیح داده شده تنها مواردی تکنیکی است که شما را در شناخت ساز یا تهیه ساز مناسب راهنمایی می کند و شاید مهمترین عامل در آشنایی با یک ساز ارتباط قلبی با آن باشد.
در این قسمت نمونه هایی صوتی و تصویری برای آشنایی بیشتر با این ساز قرار داده می شود.


نظرات  (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است

ارسال نظر

ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
شما میتوانید از این تگهای html استفاده کنید:
<b> یا <strong>، <em> یا <i>، <u>، <strike> یا <s>، <sup>، <sub>، <blockquote>، <code>، <pre>، <hr>، <br>، <p>، <a href="" title="">، <span style="">، <div align="">
تجدید کد امنیتی