معرفی ساز سرنا
در کشور ما این ساز تحت عناوین نظیر به زرنا – ذرنا – ذورنا نامیده می شود. ساز سرنا در بین اقوامی نظیر بلوچ ها – کردها – گیلانها – ترک ها و فارس و مازندران وجود دارد. البته در همه اقوام به این نام معروف نیست مثلاً در میان بلوچ ها به شیدی ( shidi ) در میان کردها شمال خراسان به پیق ( pjg ) معروف است در مازندران به سرنا ( serna ) یا درنا ( zerna ) معروف است.
ابوا :
این ساز جزو ساز های بادی چوبی دو زبانه به وجود می آید.
قِـیچَک یا غیژک یکی از سازهای زهی در موسیقی ایرانی است که مانند کمانچه با آرشه نواخته میشود. جنس کاسهٔ طنینی قیچک از چوب گردو یا توت بوده و سیم‌های آن فلزی هستند. ساز قیچک دارای قدمت بسیار زیادی است و در موسیقی نواحی ایران کاربرد فراوانی داشته و دارد. این ساز از نظر نوازندگی شبیه به ویولن‌سل است و حتی در نوع بزرگ‌تر آن که به قیچک بم معروف است، از آرشهٔ ویولن‌سل استفاده میشود.
قیچک‌نواز هنگام نوازندگی، قیچک را نشسته به صورت عمودی با دست چپ نگه می‌دارد و با دست راست آرشه را به صورت افقی در حرکات رفت و برگشت بر سیم‌های آن می‌کشد. طول ساز قیچک حدود 56 سانتی متر است.
ترومپت از سازهای بادی برنجی است و که در محدوده سوپرانو زیرترین صدا را در بین سازهای بادی برنجی می‌تواند تولید کند. ترومپت از نظر ظاهر بسیار شبیه به کورنت است. فرق آن با کورنت در لوله آن است که در بیشتر طول خود قطری یکسان دارد. ترومپت در انواع موسیقی‌های امروزی مانند موسیقی کلاسیک، موسیقی جاز، موسیقی پاپ بکار می‌رود.
لوله ترومپت به صورت مخروطی ویژه‌است که به دهانه‌ای ناقوسی منتهی میشود لوله این ساز تا سده ۱۵ به شکل مستقیم ساخته می‌شده و از آن به بعد به شکل منحنی ساخته میشود. بر روی لوله سه دگمه مشاهده میشود که اولی باعث ازدیاد طول لوله برای بدست آوردن یک پرده بم میشود، فشار دگمه دوم صوت را نیم پرده و فشار دکمه سوم یک پرده و نیم پایین می‌آورد.
هنگ درام
هنگ درام سازیست مانند ناقوس و زنگ که از طریق لرزش و ارتعاش بدنه ساز صدا تولید میشود که نخستین بار در سال ۲۰۰۰ توسط Felix Rohner and Sabina Schärer در شهر برن در سوئیس ساخته شده و نام کمپانی سازنده آن PANArt Hangbau AG میباشد.
این ساز از دو نیم پوسته فولادی تشکیل شده که به یکدیگر متصل شده اند.
ساز هنگ از همان قوانین پایه فیزیک که برای ساز Steelpan استفاده شده بهره میگیرد ولی به گونه ای تغییر یافته که به مانند یک نوسان کننده Helmholtz عمل کند. ساخت ساز هنگ نتیجه چندین سال تحقیق بر روی ساز steelpan و دیگر سازها بود.
سازنده این ساز به بهبود شکل و جنس مورد استفاده برای ساخت هنگ ادامه داده و تا کنون چندین نوع از این ساز بوجود آورده است.
«چنگ» در ایتالیایی و اسپانیایی Arpa، در آلمانی Harfe، در فرانسه Harpe و در انگلیسی Harp خوانده می شود.
تاریخ چنگ
پیدایش چنگ از پیدایش کمان نشأت گرفته است؛ در اثر تیراندازی، زه مرتعش می شده و صدای کمی به گوش می رسیده است. چنگ های اولیه شبیه کمانی از نی و چوب بوده که زهی میان آن کشیده شده است.
چنگ در خاور نزدیک
منشأ و مبدأ چنگ به میانرودان یا همان «مزوپوتامیا» باز می گردد. نخستین چنگها و همینطور لیره، 3500 سال پیش از میلاد در سومر یافته شده اند. برخی از آنان در گورها و مقبره های سلطنتی «اور» که شهری باستانی در جنوب میانرودان و از شهرهای متمدن سومر و اکد بوده و هم اکنون یکی از مناطق باستانی پر ابهت در عراق به حساب می آید یافت شده اند. قدیمیترین نقش و نگار های چنگ، در پرسپولیس ایران باستان مربوط به 500 سال پیش از میلاد و در مصر مربوط به 400 سال پیش از میلاد دیده می شوند. شکوفایی چنگ در سرزمین پارس ها همراه با نوآوری آن به 3000 سال پیش از میلاد باز می گردد. در 1900 سال پیش از میلاد، ایرانیان چنگهای زاویه دار را به صورت عمودی یا افقی با جعبه ای از صدا در آوردند.
معرفی ساز بربط یا عود – بَربَط یا عود سازی زهی است که در خاورمیانه و کشورهای عربی رایج است و از قدیمی ترین سازهای شرقی و ایرانی به شمار می رود. این ساز در حقیقت نوعی سمبل تاریخی برای سازهای ایرانی است.
● تاریخچهٔ بربط
از آن جا پیشینه ٔ این ساز به ۱۹۷۰ سال پیش از میلاد مسیح بازمی گردد، می توان آن را از اصیل ترین سازهای موسیقی ایران زمین به شمار آورد. آثار باستانی میان رودان متعلق به هزارهٔ دوم پیش از میلاد، نگارهٔ مردی ایستاده را نشان می دهد که به نواختن بربط مشغول است.
در حقیقت سومری های باستان نخستین مردمی هستند که در آثار به جای مانده از آن ها ردپایی از این ساز در دیده می شود. ساز عود در ایران پیش از اسلام به نام بربط شناخته می شد و پس از سومری ها و در دوران هخامنشیان رواج داشته است. این ساز در عهد ساسانی بیش از همه ادوار متداول بوده است.
گویا در اوایل اسلام به کشورهای عربی راه یافته و جانشین سازی به نام «مزهر» شده است. بر پایهٔ بعضی از اسناد «ابن سریح ایرانی نژاد» نخستین کسی است که در عربستان و در قرن اول هجری عود فارسی یا بربط را نواخته و نوازندگی آن را آموزش داده است. الاغانی می گوید:آشنایی او با عود از آنجا شروع شد که «عبدالله ابن زبیر» جمعی از ایرانیان را به مکه دعوت کرده بود تا خانهٔ کعبه را تعمیر کنند. دیوارگران ایرانی عود می زدند و اهل مکه از ساز و موسیقی ایشان لذت می برند و آن را تحسین می کردند، ابن سریح پس به عود زدن پرداخت و در این صنعت سرآمد هنرمندان زمان گشت
آموزش موسیقی کودکان
بدون تردید همه ما انسانها به موسیقی علاقه دایم و توانایی یادگیری آواز خوانی و حتی نواختن ساز را کم و بیش دارا هستیم. بخصوص هنگام نوجوانی این علاقه فطری برای یادگیری بیشتر در درون ما جلوه میکند. برای آموزش موسیقی کودکان بسیاری از پدران و مادران که در دوران کودکی و نوجوانی توفیق یادگرفتن یکی از شاخه های هنر موسیقی را نداشته اند، هم اکنون با علاقه به موسیقی گوش می دهند و در عوض سعی میکنند تا فرزندان خود را از فراگیری این هنرروح نواز محروم نکنند.
ریشه اصلی موسیقی
ریشه های اصلی موسیقی در ایران و یونان بوده است و غربی ها طبق روایتهای تاریخی موسیقی جدی و هنری وتقریباً مدون خود رااز سده چهارم میلادی شروع کردند و قدیسی موسیقی را از طریق کلیسا به اهمیت ویژه رساند. موسیقی این دوره اغلب مذهبی و محدود به آثار خاصی در ارتباط با حکایتها و دستور العملهای کتاب مقدس (انجیل) و خواندن سروده های آن بوده است. البته پیش از قرن چهارم میلادی هیچگونه اطلاع صحیحی از وضع موسیقی در دست نیست، تنها از کتابهایی که از آن زمان بیادگار مانده بخصوص در نوشته های پیروان مسیح نام آوازی که مربوط به روایات مسیح پیش از حرکت و صعود به کوه زیتون است ذکر شده است. تا آنزمان موسیقی بصورت مونوفونی (یک صدایی) بوده و از سده نهم میلادی پولیفونی (چند صدایی) در موسیقی مورد استفاده قرار میگیرد و بتدریج تحولی در صدا دهی موسیقی بوجود می آید. تا قرن هفدهم موسیقی مطلقاً در ...
